"Ik ben teruggekeerd, ik ben het erf over gegaan en kijk om mij heen. Het is de oude boerderij van mijn vader. De put in het midden. Oud, onbruikbaar gereedschap, op een verwarde hoop, verspert de weg naar de zoldertrap. De kat zit op de leuning te loeren. Een gescheurde lap, die eens bij het spelen aan een stok is gebonden, wappert in de wind. Ik ben aangekomen. Wie zal mij begroeten? Wie wacht achter de deur van de keuken? Er komt rook uit de schoorsteen, de koffie voor het avondbrood wordt gezet. Voel je je vertrouwd? Voel je je thuis? Ik weet het niet, ik ben zeer onzeker. Het is het huis van mijn vader, maar onverschillig staat het ene stuk naast het andere, alsof elk met zijn eigen aangelegenheden bezig is, die ik gedeeltelijk vergeten ben, gedeeltelijk nooit geweten heb. Wat ben ik voor nut voor hen, wat ga ik hun aan, al ben ik ook de zoon van mijn vader, de oude eigenaar. En ik durf niet aan de keukendeur te kloppen, alleen uit de verte blijf ik staan luisteren, niet zó dat ik als luistervink betrapt kan worden. En terwijl ik uit de verte luister, hoor ik niets, alleen het zachte slaan van de klok hoor ik of geloof misschien alleen dat ik het hoor, een echo uit de kinderjaren. Wat verder in de keuken gebeurt, is het geheim van hen die daar zitten, dat zij voor mij verbergen. Hoe langer je aarzelt voor de deur, des te vreemder word je. Als nu eens iemand de deur opendeed en mij iets vroeg. Zou ik dan niet zelf iemand lijken, die zijn geheimen verbergen wil."
Uit een bundel verhalen van Franz Kafka heb ik het verhaal de terugkomst gekozen. Het verhaal sprak me omdat het zo mooi kort was en er meteen beelden in mijn hoofd opkwamen. Mooie jeugdherinneringen, waar Kafka ook over droomt. Verbloemde herinneringen, dat ook. Het lijkt nu mooier dan het misschien was. Van de gedachtes over vroeger die je overal heen slepen in je hoofd - terug naar de realiteit, het nu. Dan lijkt het zo anders. Zouden de dingen die we nu zien later ook zo verbloemd worden?
Het verhaal 'De terugkomst' ging voor mij over de herinnering, dat moment dat je het verleden ingezogen wordt en het steeds mooier en mooier lijkt... Totdat je je ogen knippert en je nog op de zelfde plek staat. Net zoals Kafka. Hij staat voor die poort, kijkt naar de voor hem zo'n bekende plek. Hij begint te denken aan wat er toen was. Hoe het er was. En als hij met zijn ogen knippert staat hij daar weer. Op dezelfde plek. Vele jaren daarna, voor een poort, kijkend naar een huis wat zijn huis al lang niet meer is. Het zijn alleen herinneringen.
Dit zijn de eerste schetsen die ik heb gemaakt, met inkt en met aquarel. Belangrijk vond ik het contrast tussen nu en vroeger. Vroeger heel kleurrijk en sprookjesachtig en het heden grauw.
*****
Omdat ik niet zo goed wist welke richting ik op wilde besloot ik er maar eens op uit te gaan. Op pad richting een boerderij met mijn camera. Als ik werk met aquarel en inkt komt er al snel hetzelfde resultaat, ik wilde wel eens wat nieuws proberen. En ik heb een geweldige 'nieuwe camera', die klaar lag om uit te proberen. Dus ik ben op mijn fiets gestapt en weggefietst.
Een vroegere vriend van mijn opa (en mijn vader) woont op een prachtige boerderij. Het waaide ontzettend, en ik wist niet of hij thuis zou zijn, maar des te leuker. Even later stond ik er. Voor de poort, vol met nieuwsgierigheid. Wat een spannend idee, wat zal ik gaan zien... (Stiekem was ik ook een beetje bang of er een hond op het erf zou zijn die mij zou opeten). Achteraf was er geen hond en zat de vriend van mijn opa lekker op de bank met een kleedje. Hij was echt ontzettend aardig en heel gastvrij. Ik ben er denk ik de hele middag geweest. Ik heb een ontzettend leuke rondleiding gehad door de boerderij; wat bleek: de boerderij was zo'n 40 jaar geleden onbewoonbaar verklaard. De man die er nu woont met zijn vrouw wilde er vroeger heel graag gaan wonen als tweede huis. Zelf kwamen ze uit de grote stad en zochten een leuk boerderijtje een een boerengemeenschap. De man ging opzoek naar een aannemer in de buurt die het tóch aandurfde om de boerderij aan te pakken. En ja, dat was mijn opa! Tien jaar lang heeft hij er gewerkt. Samen met mijn oma, vader, tante en oom. Alle authentieke stenen zijn eruit gehaald, helemaal bewerkt en er steen voor steen opnieuw ingezet. Alles is op zijn kop gezet. De keuken was ook heel gaaf met een heel oud fornuis, en een hele mooie haard met door hem verzamelde Delfsblauwe tegeltjes. Een mooie piano en banken met allemaal verschillende kleden. Op zolder was een grote kunst en fossielenverzameling. Verder kreeg ik nog een rondleiding door de tuin met allemaal bomen met een naamkaartje en een cactusverzameling.
De boerderij was fantastisch. Hier enkele foto's:
*****
Ook werd me verteld op school om eens wat door kunstboeken te bladeren en naar andere illustratoren te kijken. Voor inspiratie, en om te kijken wat er allemaal om ons heen was en is. Na een ochtend neuzen in de prachtige boeken van mama kwam ik een héél leuk boek tegen over een reuzeinteressante kunststroming: Le Fauvisme. (Les Fauves, vrij vertaald naar "De Wilde Dieren".) De kunststroming had zijn hoogtepunt in de jaren 1901-1907. Felle kleuren en gewaagde vertekeningen staan centraal, wat voor die tijd een verandering was in de beeldtaal. De Fauvisten zijn bij elkaar gekomen door het verlangen naar bevrijding en expiriment. Dit uitten zij door felle, kleurrijke, vereenvoudigde, woeste, onnatuurlijke beelden. Absoluut niet traditioneel voor die tijd. Bekende Fauvisten zijn: Henri Matisse, André Derain, Georges Braque, Maurice Vlaminck en Wassily Kandinski. Het Fauvisme is voortgekomen uit het Impressionisme (Gauguin, Van Gogh en Cézanne).
Enkele afbeeldingen uit het boek "Le Fauvisme, ou l'épreuve du feu":
Aan de hand van deze hele leuke stijl ben ik zelf aan de slag gegaan. Ik werd er heel vrolijk van. Ik word echt heel blij van deze prachtige kunstwerken. Wat zou ik graag in zo'n mooie kleurrijke wereld willen zijn...
*****
Inmiddels heb ik gewerkt aan een lopend beeldverhaal en een storyboard. Ik weet (ongeveer) welke beelden ik wil. (Het kan natuurlijk altijd veranderen). Maar ik heb alvast een storyboard.
Verder heb ik met een beeld uit mijn storyboard wat expirimentjes gedaan met materialen.
Ik heb gekozen voor het laatste: de combinatie van vetkrijt en ecoline. Felle kleuren: complementaire kleuren die elkaar aantrekken en versterken, terwijl de materialen vetkrijt en ecoline elkaar afstoten. Ook doet vetkrijt met denken aan vroeger, als kind krassen met de felgekleurde stokjes op papier.
Ook heb ik mijn beelden nog aangepast, en hier is mijn definitieve boekje... Mijn boekje zat in een opbergdoosje voor anzichtkaartjes met een rood lintje. Verder is mijn boekje in 'harmonicavorm', als een soort anzichtkaartenflapjes waarmee ze ook bij de IJffeltoren staan (hi-hi).
"De Terugkomst"
In mijn beeldverhaal wordt je van de gewone (saaie) werkelijk steeds dieper en dieper gezogen in de mooie droomwereld van verbloemde herinneringen. Terug naar de vrolijke echo uit de kinderjaren. Je bent er weer even, je bent teruggekeerd. Maar als je knippert met je ogen...
Dan ben je weer terug in de werkelijkheid.
*****
Voor het Kafkaproject moesten we ook een poster maken. Hier zie je mijn proefjes. Ik heb een slinger gemaakt van ijzerdraad en geschilderd glas. Ik wilde een breekbare herinnering vastleggen.
Uiteindelijk is dit de definitieve poster geworden:
*****
Ook was er een opdracht voor het maken van een boekteaser, een promotiefilmpje voor een boek van Kafka.
Hiervoor heb ik veel gefilmt op een basisschool. Ik wilde de echo uit de kinderjaren laten zien door allemaal vrolijke kinderen te laten zien, en uiteindelijk was Kafka het enige verdrietige kind. Uiteindelijk heb ik van die filmdagen alleen een paar geluiden gebruikt van kinderen.
Wel ben ik nog een keer teruggegaan om foto's te maken van schommels die eenzaam schommelden en uiteindelijk is mijn teaser daarop gebaseerd.
Ik ben doorgegaan met een stop-motionachtig filmpje waarin je een getekend meisje ziet schommelen en huilen in combinatie met echte beelden van schommels. De muziek maakt de trailer vooral heel spannend. Het is net alsof er iemand bespied wordt. Als het meisje in beeld komt snaot de kijker misschien waar het over gaat, maar dan gaat het langzaam over in de kleurrijke één-na-laatste pagina van mijn boek. "Ik ben teruggekeerd..."
http://www.youtube.com/watch?v=OnqV0yKVWGk
